Adaptacja dziecka

Myśląc o okresie adaptacyjnym, musimy brać pod uwagę okoliczności, które wpływają na funkcjonowanie dziecka w żłobku:

• Słaby, nie do końca ukształtowany układ nerwowy dziecka. Obecność innych dzieci dzieci, obcy dorośli, nieznane zabawki – wszystkie te czynniki mogą skutkować niemożnością poradzenia sobie przez dziecko z dużą liczbą bodźców.


• Trudności w komunikowaniu – ciągły rozwój mowy i procesów poznawczych spotyka się z ewentualnymi trudnościami w porozumiewaniu się, zarówno
  w relacji z innymi dziećmi, jak i wychowawcami.


• Lęk przed rozstaniem z rodzicami, przed pozostaniem samemu w nowym otoczeniu z nowymi, nieznanymi jeszcze osobami – problemy wynikające
  z braku orientacji w czasie i przestrzeni. Dziecko myśli, że mama opuszcza je na zawsze, mimo zapewnienia „niedługo przyjadę”, które szkrab odczytuje tylko jako informację, że mama odchodzi.


• Zmiana porządku w życiu dziecka – konieczność przestawienia się na stały, powtarzalny rytm dnia w żłobku i podporządkowania się codziennym rytuałom żłobkowym, takimi jak mycie rąk, wspólne siadanie w kole na dywanie, zabawy
  z dziećmi, związana jednocześnie z koniecznością wyrażenia zgody na współpracę
  i współdzielenie.

Charakterystyka procesu adaptacyjnego

Proces adaptacyjny u dziecka może trwać nawet trzy miesiące. Jest to czas bardzo stresujący zarówno dla dziecka, jak i rodziców. W przypadku malucha stres może objawiać się na różne sposoby: krzykiem, płaczem, niegrzecznym zachowaniem w domu, apatią, a także zaburzeniami fizjologicznymi: bezsennością, zwiększonym apetytem, bólem brzucha. Chwila rozstania z mamą
i kilka minut po jej odejściu to dla dziecka najtrudniejszy moment. Maluch przyczepiony do szyi, płaczliwy bądź krzyczący i wpadający w histerię – z takimi obrazami możemy się spotkać w początkowym okresie adaptacji. Zdarzają się dzieci, które nie mają oporów przed zostaniem z nowymi ciociami, jednak jest ich zdecydowanie mniej.

Oczywiście istnieją czynniki, które ułatwią dziecku pozytywne przejście przez okres adaptacji w żłobku. Do najważniejszych należy naturalna chęć nawiązania kontaktów z innymi dziećmi, w tym także chęć poznania nowych zabaw, współpraca z rodzicami dziecka i ich pozytywne nastawienie, a także przygotowanie samego dziecka do wyjścia z domu i zmiany obecnych warunków..

Mimo że początkowo relacje między dziećmi w żłobku mają charakter bardzo instrumentalny, wraz z rozwojem poznawczym rozwija się również umiejętność dostrzeżenia rówieśnika i zabawy z nim. To właśnie wspólna zabawa daje możliwość doświadczania i uczenia się. Dobry żłobek zaspokaja te potrzeby poprzez działania prowokujące do samodzielności, wyzwalanie pozytywnych zachowań dzieci w większej grupie czy rozwijanie zainteresowań dziecka.

Czas – lekarstwem?

Ważnym elementem w procesie adaptacji jest czas – czynnik potrzebny, by dziecko mogło oswoić się z nową sytuacją, a także by opiekunki w żłobku mogły poznać malucha, jego charakter czy przyzwyczajenia. Dlatego dobrze, by czas adaptacji był maksymalnie długi, a czas pobytu w placówce stopniowo wydłużany.